RAM Nə Qədər Olmalıdır?
Kompüter alarkən və ya mövcud sistemi təkmilləşdirərkən ən çox verilən suallardan biri budur: RAM nə qədər olmalıdır? Bu sualın cavabı konkret istifadə məqsədindən asılıdır. RAM (Random Access Memory) – kompüterin əməli yaddaşı – cihazın performansına birbaşa təsir edən əsas komponentlərdən biridir. Bu yazıda, fərqli istifadə senarilərinə uyğun olaraq RAM miqdarının nə qədər olması lazım olduğunu texniki və peşəkar yanaşma ilə izah edəcəyik.
RAM Nə Qədər Olmalıdır Gündəlik İstifadə Üçün?
Gündəlik istifadə üçün RAM nə qədər olmalıdır sualının cavabı odur ki, optimal olaraq 8 GB RAM kifayət edir. Əgər siz əsasən internetdə gəzir, ofis proqramları ilə işləyir, e-poçt göndərir və sosial şəbəkələrdə vaxt keçirirsinizsə, bu miqdar sizə rahat və axıcı təcrübə təqdim edəcək.
4 GB RAM bəzi hallarda kifayət etsə də, bu yalnız çox yüngül istifadə üçün uyğundur. Məsələn, yalnız brauzer və sadə mətn redaktorları istifadə edirsinizsə, bu həcmlə müəyyən dərəcədə işləmək mümkündür. Ancaq müasir brauzerlərin RAM istehlakını nəzərə alsaq, bir neçə tab açıldıqda sistem yavaşlayır və bu da məhsuldarlığı azaldır.
Bilirik ki, 8 GB RAM artıq gündəlik istifadə üçün bir növ “qızıl standart” sayılır. Bunun səbəbi, müasir əməliyyat sistemlərinin – xüsusilə Windows 10 və Windows 11-in – özlərinin belə 2-3 GB RAM sərf etməsidir. Əlavə olaraq antivirus proqramları, sistem prosesləri və digər fon tətbiqləri də RAM-dan istifadə edir. Beləliklə, əgər 4 GB RAM varsa, faktiki istifadə üçün çox az yaddaş qalır.
16 GB RAM gündəlik istifadə üçün artıq hesab oluna bilər, amma eyni zamanda gələcəyə yönəlik sərmayədir. Əgər siz gələcəkdə multitasking və ya yüngül dizayn proqramları istifadə etməyi düşünürsünüzsə, bu həcmi seçmək faydalı olacaq. Ayrıca, sistemin daha uzun müddət köhnəlmədən istifadəsi təmin edilə bilər.
Oyun Üçün RAM Miqdarı Nə Qədər Olmalıdır?
Oyun üçün RAM nə qədər olmalıdır sualının dəqiq cavabı odur ki, minimum 16 GB RAM məsləhət görülür, optimal seçim isə 32 GB-dır. Bunun səbəbi müasir oyunların yüksək qrafik tələbləri ilə yanaşı, çoxsaylı sistem prosesləri ilə paralel işləməsidir.
8 GB RAM bəzi köhnə və ya optimallaşdırılmış oyunlar üçün bəs edə bilər, lakin bu miqdar artıq limiti göstərir. Bir çox AAA kateqoriyalı oyunlar – məsələn, “Cyberpunk 2077”, “Hogwarts Legacy”, və ya “Starfield” – yalnız oyunun özünə deyil, həm də fon proseslərinə ciddi RAM tələbi qoyur. Əgər siz bu oyunları axıcı və gecikməsiz oynamq istəyirsinizsə, 16 GB RAM başlanğıc nöqtə olmalıdır.
Əgər oyun yüksək qrafik detallarla işləyirsə və siz eyni zamanda Discord, OBS və ya brauzer tablarını açıq saxlayırsınızsa, RAM istifadəsi kəskin artır. Bu nöqtədə 32 GB RAM sistemin sabitliyini və performansını təmin edir.
Bir maraqlı detal: bəzi oyunlar “pre-loading” texnologiyası ilə çalışır – yəni oyun prosesindən əvvəl xəritələr və obyektlər RAM-a yüklənir. Bu üsul loading screen-ləri azaldır, lakin daha çox RAM tələb edir. Əgər siz “mod” quraşdırmağı sevirsinizsə və ya yüksək çözünürlüklü texture pack istifadə edirsinizsə, RAM tələbi daha da artır.
RAM Ölçüsünün Noutbuk Performansına Təsiri
RAM ölçüsünün noutbuk performansına təsiri əhəmiyyətlidir və əksər hallarda birbaşa olaraq cihazın sürətinə təsir edir. Noutbuklar üçün RAM daha da önəmlidir, çünki çox zaman bu cihazlarda digər komponentlər – xüsusilə prosessor və qrafik kartı – daha zəif olur.
Əgər siz noutbuku gündəlik işlər üçün istifadə edirsinizsə, 8 GB RAM optimal sayılır. Lakin diqqət etməli olduğunuz məqam budur ki, bir çox noutbuklarda RAM lehimlənmiş (soldered) olur və sonradan artırmaq mümkün olmur. Bu səbəbdən alınan anda gələcəyə yönəlik RAM seçimi edilməlidir.
Maraqlı fakt: RAM təkcə tətbiqlərin açılması və işləməsi üçün deyil, həm də sistemin temperatur balansına və enerji sərfiyyatına təsir edir. Daha yüksək RAM miqdarı o demək deyil ki, sistem daha çox enerji sərf edəcək. Əksinə, məlumatlara daha tez çıxış təmin edildiyinə görə CPU və SSD daha az işləyəcək və nəticədə enerji qənaəti olacaq.
İkikanallı RAM (dual-channel) sistemi isə noutbuk performansında əhəmiyyətli fərq yaradır. Eyni miqdarda RAM olsa belə, 2×4 GB modulu 1×8 GB-dan daha yaxşı nəticə verir. Səbəbi isə verilənlərin paralel işlənməsi imkanının yaranmasıdır. Bu, xüsusilə inteqrasiya olunmuş GPU-lu noutbuklarda FPS artımı ilə özünü göstərir.
RAM Artırmaq Performansı Necə Yaxşılaşdırır?
RAM artırmaq performansı yaxşılaşdırır, çünki sistemin eyni anda daha çox məlumat üzərində işləməsinə imkan yaradır. Bu təkmilləşdirmə ən sərfəli və effektli üsullardan biridir.
RAM miqdarı artırıldıqda, proqramlar daha az yavaşlayır və sistem daha sabit işləyir. Əgər siz RAM-lə bağlı “bottleneck” yaşayırsınızsa, əlavə yaddaş modulu təyin etmək əhəmiyyətli fərq yaradacaq. Bu, sadəcə tətbiqlərin daha sürətli açılması ilə kifayətlənmir – ümumi istifadə təcrübəsi də daha axıcı olur.
Əlavə RAM, “cache” sistemlərinin daha effektiv işləməsinə imkan verir. Məsələn, brauzerlər və redaktor proqramları əvvəlki əməliyyatları yadda saxlayaraq onları RAM-da saxlayır. Nəticədə proqramlar daha tez cavab verir və istifadəçi təcrübəsi artır.
Bəzən istifadəçilər düşünür ki, RAM artırmaq yalnız sürəti dəyişəcək, amma əslində sistemin stabilliyi və proqramlar arasında keçid zamanı gecikmələrin azalması əsas fərqdir. RAM miqdarı az olduqda sistem prosesləri prioritetləşdirilməli olur və bu da vacib proqramların RAM azlığı səbəbilə donmasına səbəb olur.
Əgər sistemdə artıq SSD varsa və CPU da zəif deyilsə, RAM artırmaq real həyat istifadəsində ən gözəçarpan performans fərqini yaradır. Bu, həm də daha uzun ömürlü sistem istifadəsi təmin edir – RAM artımı ilə əməliyyat sistemi növbəti versiyalara daha hazır olur.
